Nytt fra Medietilsynet
Mediabearráigeahčču háliida nannet sámi mediafálaldaga
Mediabearráigeahčču evttoha sámi aviissaid doarjaga dahkat geavahanvuogádat neutrálan ja doarjjaortnegii laktit sierra doarjaga mii galgá mannat davvisámegielat áššiid buvttadeapmái. – Ulbmil lea nannet sámi álbmoga mediamáŋggabealálašvuođa ja journalistihka, lohká Mediabearráigeahču direktevra Mari Velsand.
Evttohusat sámi aviissaid doarjjaortnega rievdadusaide gullet mediadoarjaga čielggadusaide maid Mediabearráigeahčču lea doaimmahan Kulturdepartemeantta bargogohččuma vuođul. Čielggadeapmi galgá leat oassi go Stuoradiggi galgá váldit mearrádusa njealjejahkásaš stivrensignálaid 2023 gitta 2026 áigodaga mediadoarjagii.
Mediabearráigeahčču evttoha ahte doarjjaortnet šaddá geavahanvuogádat neutrála
Mediabearráigeahčču lea árvvoštallan otná doarjjaortnegiid dego oassin čielggadeamis. Sámi ortnega árvvoštallan čájeha ahte das lea alla deaivilvuohta ja ulbmilolahus. Mediabearráigeahčču árvvoštallá ahte doarjjavuostáiváldit leat mielde láhčimis demokráhtalaš digaštallamii, oaivilladdamii ja giellaovdáneapmái sámi servodagain. Goitge evttohuvvojit ollu rievdadusat.
– Odne sáhttet dušše báberaviissat oažžut doarjaga, ja danne dat eai reflektere digitála mediaovdáneami ortnega. Dan dihte mii evttohit dan geavahanvuogádat neutrálan , lohká Mari Velsand, Mediabearráigeahču direktevra.
Mediabearráigeahčču evttoha maiddai ahte buvttadandoarjja sámi mediaide juhkkojuvvo guovtti šlájat vuostáiválddiide - vuosttaš šládja lea vuollegis frekveanta aviissaide (nugo vahkkoaviissat ja moattegeardásaš vahkkosašaviissaide) ja nubbi fas beaivválaš aviissaide.
– Rievdadus sihkkarastá ahte mediat buvttadit ollu ja jámmat doaimmahuslaš sisdoalu, ja maiddai ožžot eanemus doarjaga. Dakkár juogus addá maiddai lassi einnostahttivuođa beaivválašaviissaide, go moattegeardásaš vahkkosašaviissat eai oaččo dan seamma, go moettebeaivásašaviissat eai boađe dan seamma doarjjaortnegii, lohká Velsand.
Mediabearráigeahčču háliida ortnegii fátmmastit journalisttalaš sisdoalu davvisámegillii
Go Mediabearráigeahčču aito bijai ovdán NRK raportta mediamáŋggabealalašvuođa birra, de ledje rávvagat ahte NRK Sápmi berre oažžut eambbo ovddasvástádusa gaskkustit sámi kultuvrra ja giela. Dál evttoha Mediabearráigeahčču smávit lassáneami etnalaš ja gielalaš unnitlogurádioide, vai dilálašvuohta láhččojuvvo dasa ahte ruđat maiddai sáhttet geavahuvvot báikkalaš prográmmabuvttadeapmái mii dain aktevrrain lea. Dasa lassin evttohuvvo ahte doarjjaortnet fátmmasta journalisttalaš davvisámegielat sisdoalu sámi aviissain.
– Julevsámegiella ja lullisámegiella leat unnitlogugielat maiddai sámegielaid oktavuođas, muhto buot dat golbma giela, oktan davvisámegielain leat mihtilmasat áitojuvvon gielaide. Mediabearráigeahču oaivvilda ahte lea dehálaš sihkkarastit dan ahte ortnet lea mielde suddjemis ja ovdánahttimis sámegielaid geavahan- ja ovttasdoaibmagiellan. Dan dihte evttoha Mediabearráigeahčču addit insentiivvaid buvttadit áššiid davvisámegillii, go dat lea buorre doarjja sámi máŋggabealálašvuhtii. Mii sávvat ollislaččat evttohuvvon doaimmat, sihke NRK:ii, báikkálašrádioide ja aviissaide, leat mielde nanosmuhttime sámi mediafálaldaga, lohká Velsand.
Dat ahte doarjjaortnega viiddideapmi boahtá fátmmastit journalisttalaš sisdoalu davvisámegillii, dahká ahte Mediabearráigeahčču evttoha lasihit jahkásaš juolludeami 750.0000 ruvnnuin. Váikkuhus dasa lea ahte Finnmárkku aviissaid doaimmahandoarjja evttohuvvo heaittihuvvot, go dát oassi evttohuvvo sirdojuvvot doarjjaoassái mii lea mannan sámi aviissaide, dan boares sámi doarjjaortnegii. Dat dagaha 900.000 ruvnno jahkái.
– Go dát ruđat leat mannan báberaviissaid doaimmahandoarjagii, de berre dahkkot ođđa árvvoštallan das berrejitgo ruđat bisuhuvvot ortnegis jus dat šaddá geavahanvuogádat neutrálan, lohká Velsand.
Váikkuhussan evttohuvvon ortnet rievdadusaide, de evttoha Mediabearráigeahčču ahte sámi aviissaid juolludeapmi ollislaččat lasihuvvo 5,2 miljovnna ruvnnuin jahkásaččat 40,9 miljovdna ruvdnui.
Evttohusat sámi aviissaid doarjjaortnega rievdadusaide
- Dahkkojit geavahvuogádatlaččat neutrálan.
- Juogustuseaktu rievdaduvvon aviisasiidduin iežasbuvttaduvvon áššiide.
- Buvttadandoarjja juhkkojuvvo guovtti šlája gaskkal - vuosttaš šládja vuollegis frekveanta mediaide (vahkkosaš aviissaide ja mattebeaibásaaviissaide vahkkus) ja nubbi fas alla frekveanta mediaide (beaivválaš aviissaide).
- V iiddidit doarjjaortnega, erenoamáš doarjagii mas sisdoallu lea davvisámegillii, dasa lassin julev- ja lullisámegillii, mat maiddai leat odne mielde.
- Doaimmahandoarjja Finnmárkku aviissaide evttohuvvo heaittihuvvot. Ruđat mat leat mannan sámi aviissaide (900.00 ruvnno jahkásaččat) sirdojuvvojit dán doarjjaortnegii.
- Ollislaččat nannejuvvo sámi aviissaid doarjjavuoitu 5,2 miljovnnain ruvnnuin.
Fákta
- Doarjja sámi aviissaide juolluduvvo doaibmadoarjjan aviissaide main sámi álbmot lea váldomáhttojoavku, ja aviissaide mat almmuhit aviisasiidduid julev- ja lullisámegillii. 2020:S ožžo oktiibuot vihta aviissa measta 37 miljovnna ruvnno.